Ordnungspolizei - Policja porządkowa

 

Niemiecka policja porządkowa była formacją na której w największym stopniu leżał ciężar bezpośredniej walki z polskim podziemiem niepodległościowym. Służby wchodzące w skład Ordnungspolizei (Orpo) zajmowały się też represjami wobec polskiej ludności cywilnej i żydów w GG.   Orpo była podzielona na siedem wydziałów, w tym na Komendę Główną. Jej podlegały m.in. Schutzpolizei - Policja Ochronna oraz Gendarmerie -Żandarmeria, czyli wiejska policja. 

  
Schupo dzieliła się na policję rewirową (Reviere-Polizei) oraz policję skoszarowaną. Jednostki skoszarowane (Kasernierte Polizei) były bardziej zmilitaryzowane i otrzymywały przeszkolenie piechoty. Z nich tworzono bataliony policyjne. Służyli w nich głównie mężczyźni po trzydziestce i czterdziestce oraz niezdatni do służby frontowej. 
W strukturach Orpo działała też Policja Polska Generalnego Gubernatorstwa, powszechnie nazywana granatową policją. Składała się głównie z funkcjonariuszy przedwojennej Policji Państwowej. Była podporządkowana lokalnym komendantom Orpo. Według rozkazu Heindricha Himmlera jej zadaniem było zapewnienie ogólnego porządku w GG. Policja niemiecka miała wkraczać w razie zagrożenia niemieckiego interesu. W południowo-wschodniej części GG, w tym w dystrykcie krakowskim funkcjonowała też Ukraińska Policja Pomocnicza, do której wstępowali wrogo nastawieni do Polaków szowiniści ukraińscy.

  

Żandarmi służyli na wiejskich posterunkach, ich służba miała bardziej statyczny charakter niż Schupo. W Generalnym Gubernatorstwie często nadzorowali  granatową policję na podległym sobie terenie. 
  

Policjanci służący na terenie Rzeszy nosili na głowie charakterystyczne czako, natomiast na terenach okupowanych, w tym w GG, używano furażerek i czapek polowych. Wyźsi stopniem  nosili czapki okrągłe. Policjanci nosili głównie mundur  wyróżniający się kolorem polizeigrün. Elementem charakterystycznym  był też duży orzeł w owalnym wieńcu na lewym rękawie kurtki.

  Funkcjonariusze Orpo  brali udział w bezpośrednich walkach z polskim podziemiem, przy czym często byli wspierani przez Sipo, Polską Policję GG lub Ukraińską Policję Pomocniczą. Typowymi przykładami takich starć na terenie inspektoratu A.K. Nowy Sącz  była obława na  obóz oddziału "Wilk" pod Czerwonym Groniem 28 XII 1943 r. czy rozbicie przez ten O. P. i placówki A.K. posterunku policji w Ochotnicy Dolnej 19 II 1944 r. W tym starciu zabity został wachmistrz żandarmerii Hans Kuntz. 

A.B.

Bibliografia:

Gordon Williamson, Niemieckie formacje policji i bezpieczeństwa 1939-1945, Osprey Publishing, 2002